08 – Operatörler

Operatörler değişkenler ve değerler üzerinde bazı işlemleri gerçekleştirmek için kullanılan ifadelerdir. Örnek verecek olursa aşağıdaki örnekte + operatörü iki değer toplamak için kullanılmıştır.

int total = 100 + 50;

Yukarıdaki örnekte + operatörü iki değeri toplamak için kullanıldı. Ayrıca bir değişken ve bir değeri toplamak için veya iki değişkeni toplamak için de kullanılabilir:

int a = 50;
int b = a + 50;  // 50 + 50 = 100
int c = a + b;   // 50 + 100 = 150

Aritmetik Operatorler

Değişkenler ve değerler ile ilgili aritmetik (matematiksel) işlemler için kullanılan operatörlerdir.

OperatorAçıklamaÖrnek
+Sağındaki ve solundaki iki değeri toplar a + b
a + 5
Solundaki değerden sağındakini çıkarır a – b
a – 5
*İki değeri çarpara * b
a * 3
/Bölme işlemini yapar (bölüm değerini verir)a / b
a / 10
%Mod alır (kalan değerini verir)a % b
a % 3
++Değişkenin değerini 1 artırıra++
Değişkenin değerini 1 azaltıra–

Yukarıda a ve b değişkenleri için tüm aritmetik işlemler uygulanmıştır. Uygulama çalıştırıldığında ekran görüntüsü aşağıdaki gibi olacaktır.

Egzersiz:
Yukarıdaki örneğin aynısını a ve b değişkenlerini kullanıcıdan Console.ReadLine() ile isteyip, gerekli Type Casting (Tip Değiştirme) işlemini yaparak sonuçları ekrana yazdıralım.

Egzersiz:
Aşağıdaki kod parçacığının çıktısı hakkında düşünelim.


Atama Operatorleri

Değişkenlere değer ataması yapmak için kullanılırlar.

OperatorAçıklamaÖrnek
=Solundaki değişkene sağındaki değer atanırint a = 5
+=Değişkenin değerini eşittirin karşısındaki değer kadar arttırır a += 3
(a = a +3)
-=Değişkenin değerini eşittirin karşısındaki değer kadar azaltır a -= 3
(a = a – 3)
*=Değişkenin değerini eşittirin karşısındaki değer ile çarpar a *= 2
(a = a * 2)
/=Değişkenin değerini eşittirin karşısındaki değer ile böler a /= 2
(a = a / 2)

Yukarıdaki örneklemenin ekran çıktısı aşağıdaki gibidir.

Egzersiz:
Yukarıdaki örneğin aynısını a ve b değişkenlerini kullanıcıdan Console.ReadLine() ile isteyip, gerekli Type Casting (Tip Değiştirme) işlemini yaparak sonuçları ekrana yazdıralım.

Egzersiz
Aşağıdaki kod parçacığının ekran çıktısı hakkında düşünelim:


Karşılaştırma Operatorleri

İki değeri karşılaştırmak için kullanılırlar ve sonuç olarak true ya da false üretirler.

OperatorAçıklamaÖrnek
==Sağındaki ve solundaki değerlerin eşit olup olmadığını söyler (eşitse true, değilse false)a == b
a == 2
!=Sağındaki ve solundaki değerlerin eşit olmadığı durumda true, eşit ise false a != b
a != 3
>Soldaki değer sağdakinden büyükse true, değil ise false a > b
a > 10
<Soldaki değer sağdakinden küçükse true, değil ise false a < b
a < 1
>=Soldaki değer sağdakinden büyük veya eşitse true, değil ise false a >= b
a >= 12
<=Soldaki değer sağdakinden küçük veya eşitse true, değil ise false a <= b
a <= 12

Yukarıdaki kod parçacığının ekran çıktısı aşağıdaki gibi olur:

Egzersiz:
Yukarıdaki örneğin aynısını a ve b değişkenlerini kullanıcıdan Console.ReadLine() ile isteyip, gerekli Type Casting (Tip Değiştirme) işlemini yaparak sonuçları ekrana yazdıralım.


Logic Operatorleri

Birden fazla karşılaştırma içeren yapı kurmak için kullanılırlar.

OperatorAçıklamaÖrnek
&&Logical ve (and)
İki yanındaki ifade de true ise true değeri oluşur
x < 5 && x > 1
||Logical veya (or)
İki yanındaki ifadeden herhangi biri veya ikisi de true ise true değeri oluşur
x < 18 || x > 65
!Logical değil (not)
Logical ifadeyi tersine çevirir, yani true ise false, false ise true değeri oluşur
!(x > 18)
!(x > 18 || x < 50)

Yukarıdaki kod parçacığının ekran çıktısı aşağıdaki gibi olacaktır:

Egzersiz:
Yukarıdaki örneğin aynısını x ve y değişkenlerini kullanıcıdan Console.ReadLine() ile isteyip, gerekli Type Casting (Tip Değiştirme) işlemini yaparak sonuçları ekrana yazdıralım.


C# Booleans

Programlamada çok sık olarak evet/hayır (yani true/false) kavramları kullanılır. Aslında gerçek hayatta da çok sık bir şekilde kullanmaktayız. Örnek verecek olursak hesapta yeterli miktarda paramız varsa karttan ödeme yapabiliriz. Yani EĞER karrtaki bakiye >= toplam tutar ise ödeme işlemi gerçekleşir. Daha teknik söyleyecek olursa karrtaki bakiye >= toplam tutar true ise. İşte C#’ta true/false değerleri daha önce işlendiği gibi Boolean veri tipiyle ifade edilir.

Boolean Expressions (Boolean İfadeler)

Boolean ifadeler, cevabında true ya da false dönen ifadelerdir. Karşılaştırma ve logic operatörleri bu ifadeleri oluşturmamızda bize yardımcı olurlar.

Egzersiz:
Yukarıdaki örneğin aynısını bakiye ve toplamTutar değişkenlerini kullanıcıdan Console.ReadLine() ile isteyip, gerekli Type Casting (Tip Değiştirme) işlemini yaparak sonuçları ekrana yazdıralım.