Etimoloji Sayfası
( )
Etimoloji nedir
Etimoloji, dil kökenbilim diye türkçeleştirebileceğimiz bir bilim dalıdır. Özetle, bir dilin köklerini, dildeki sözcüklerin, deyimlerin, dilbilgisi kurallarının, vb. kökenlerini ve bunun bir gereği olarak o dilin diğer dillerle ve o dili konuşan toplulukların geçmişten bugüne diğer topluluklarla olan kültürel ilişkilerini araştırır.Benim bu tür araştırmalara ilgim başladığında "etimoloji" diye bir bilim dalından haberim yoktu. Meğer benim Türk Dili ve kökenleri ile ilgili merak ettiğim birçok şey bu bilim dalı altında incelenegeliyormuş. Ancak, yeni yeni elde ettiğim kaynaklara bakılırsa, bu bilim dalında - pozitif bilim olmamasının doğal bir sonucu olarak - araştırmacılar (Türk Dili'nin etimolojistleri) arasında oldukça fazla uyuşmazlıklar var. Bu uyuşmazlıkların en önemlisi, bazı araştırmacıların Türkçe'deki birçok sözcüğün kökenini Farsça'ya bağlaması, bunların karşısındakilerinse, bu kadar uzun geçmişi olan bir dilin - her sıkışıldığında - 700 yıllık bir dille ilişkilendirilmesini ve Türkçe konuşan toplulukların diğer eski diller ve kültürlerle olan ilişkilerini - gizli bir aşırı duyarlı milli-dini eğilimle - gözardı edilmesini "kolaycılık" olarak nitelendirmektedirler. Sözcüklerimin dizilişi, benim de özgür, tarafsız ve komplekssiz bir araştırmadan yana olduğumu gösteriyor sanırım.
Bu sayfada neler var:
Bu sayfada, bugüne dek aklıma takılıp araştırdığım türkçe sözcük kökenleri ve bunların diğer türkçe sözcükler ve diğer dillerle olan ilişkilerini - hatırlayabildiğim kadarıyla - yazacak ve sizlerle bu konularda tartışmaya çalışacağım. Katılımlarınız bu işi çok zevkli kılacaktır.Yeni elime geçen İsmet Zeki Eyuboğlu'nun "Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü" adlı eseri, bugüne kadar yaptığım araştırmaların bir bölümüne benim gibi, bir bölümüneyse daha farklı yaklaşıyor (ki genelde oradaki yaklaşım doğru olsa gerektir). Sözünü ettiğim sözlükte, daha önce merak ettiğim ve üzerinde fikirler yürüttüğüm birçok sözcükle ilgili ise hiçbir çalışma görülmüyor. Bu yüzden bu fikirlerin burada herkesin tartışmasına açılması çok işlevsel olacak.
YENİ NOT:Buradaki yazılar uzun yıllardır (5 yıldan fazla) yenilen(e)miyor. Kendi fikrime göre, Sevan Nişanyan'ın Etimoloji Sözlüğü önceki çalışmalara göre belirgin biçimde çok daha tatminkar... Bu yüzden, bu sayfalarda geçireceğiniz zamandan fazlasını şu adreste harcamanızı bir etimoloji meraklısı olarak öneririm: http://www.nisanyan.com/sozluk/
A.Z. 28/12/2005
Sayfadaki konu başlıkları:
Benim türkçe sözcüklerle ilgili araştırma ve - kimisi tartışmaya açık olan - fikirlerimi birkaç başlık altında toplamak işi kolaylaştırıyor. Sınıflandırma için kullandığım başlıklar şöyle:Benim sözlük ve ansiklopedilerden araştırdıklarım dışında, kökeni hakkında kendimce fikir yürüttüğüm sözcük sayısı da oldukça fazla... Bu yüzden herbir başlık altındaki bu tür fikirlerimin tartışmaya açık olduğunu belirtmek isterim.