ESİNTİLER

Yayınevi: ODTÜ Fizik Bil. Lab. Yayınları

“Esintiler” den Hissedecekleriniz

1. Dünyadan...

2. Canlılar alemi

3. Zamanda seyahat

4. Aklınızda bulunsun

TARİH DİYOR Kİ

- 18 yy de 5- 10 yıl içinde İslam ülkelerine 100.000 ajan gönderildi.

- Herrera 50- 60 yılları en önemli yılların futbol adamı. Barcelona da 3 yılda 2 şer Fuar şehirleri ve lig şampiyonluğu, İnterde 2 Avrupa şampiyonluğu kazandırdı. İspanya, Fransa, İtalya milli takımlarını yönetti.

- 11 yy de Kahire de 12 katlı evler vardı.

- Edison ampule konulacak maddeyi bulmak için 3000 deneme yaptı.

- Büyük Fizyoloji bilgini Pavlov 1917 Rus ihtilalinden dolayı labarotuvara 1 saat geç kalan asistanını çok fena azarladı.

- Perulu Carrion kendi üzerinde ölümcül bir hastalığı denedikten 40 gün sonra öldü. John Hunter ise kendine belsoğukluğu ve frengi hastalığı aşıladı, yıllarca bu hastalıktan acı çektikten sonra öldü. İkisi de başarıya ulaştılar.

- Archimedes şehri Roma saldırısına karşı onun yaptığı aletlerle 3 yıl korundu. Romalılar girdiklerinde bir matematik problemiyle uğraşıyordu. Romalıların seslerini duymamıştı bile. Bir asker evine girip onu götürmek istediğinde problemi bırakmadı, askerde onu öldürdü.

- Dolmabahçe sarayında borç alınan 9 ton altın ve 41 ton gümüş kullanıldı.

- Truman doktrini çerçevesinde Amerikandan aldığımız 69 milyon dolarlık askeri techizatın bakımı için her yıl 400 milyon dolar harcıyoruz.

- Osmanlı Macaristan’daki hakimiyeti esnasında yılda 7.000.000 akçe toplayıp 21.000.000 akçe yatırım yapmıştır.

- Engizisyon mahkemeleri 300 yılda 34.000 kişi yakmış. Haclı seferi esnasında sadece bir şehirde 100.000 den fazla kişi öldürülmüş ve 1096 yılında Kudüs’e girildiğinde 40.000 müslümanı öldürdüler.

- 1914 yazında 1 Türk lirası 3.7 $ ve 18.5 Dm ve şimdi ise...

- Endülüs halifesi El Hakem’in kütüphanesinde 600.000 yazma eser var. 400 yıl sonra yaşamış Avrupa’da da bilgili Charles lakaplı Fransa kralı 5. Charles’in kraliyet kütüphanesinde 900 kitap var. Ayrıca İslam aleminde içindeki kitap sayısı 10.000’u geçen dev kütüphaneler var.

- İbni Cezvi eserleri hayatına bölündüğünde bir güne 4 defter düşer. İbni Rüşd okumayı öğrendikten sonra kitap okumadan geçen 2 gecesi evlenme ve babasının ölümü idi.

- Kanuni döneminde Sivas ile Bütçesi 20.000.000 altın Fransa’nın 4.000.000 altın, İngiltere’nin 3.500.000 altındı.

- 1835 yılına kadar dünyanın en büyük şehri İstanbul kabul edilir. Kanuni hükümdarlığında 46 yılda ortalama 1 cinayet vakası kaydedilmiştir.

- Amerikanın yabancı dille tek anlaşma TÜRKÇE’DİR. Bu Cezayir beylerbeyi ile George Washington arasında Amerikan gemilerinden alınan haraç miktarı hakkındadır.

- Fatih’in balistik hesaplarını bizzat kendi yaptığı 17 ton ağırlıklı topları 1.5 ton mermileri 1 km. uzağa atabiliyordu.

- 1864- 70 Paraguay’ın Brezilya, Arjantin ve Uruguay ile yaptığı savaşta nüfusu 1.4’ten 0.22 milyona indi.

- Kral Arthur, William Tell, Robin Hood kaynaklara göre çok yüksek ihtimalle yoklar.

- Birinci Dünya Savaşı’nda 2.500.000 at kullanıldı. 5 yılda 100.000’den 5.000.000’a ordu genişletmesi yaptı. Savaşta Fransa’nın tank uçakları daha fazlaydı.

- 1938’e kadar Almanlar 200.000 yahudi sürdüler. Sonra güçlü İngiliz donanmasından dolayı Madagaskar’a gönderme planı uygulamadılar.

- Polonyalı kral güçlü Augus’tun 350 çocuğu vardı.

- 1929 yılına kadar Avrupa’da bebeklere karşı en koruyucu İngiliz kanunlarına göre ‘bebek doğarken başı kesilebilir, sert bir şeyle kafası ezilebilir ama nefes aldıktan sonra kurtulmak için yalnızca dışarı atabilirlerdi.’ 1830’da Fransa’da 32.000 bebek terkedildi.

- II. Dünya Savaşı’nda 56.000 Alman Amerikalılara esir iken açlıktan öldü.

- Hitler içki içmez ve çok az yemek yerdi.

- Elizabeth Bothory 17.yy’de 650 genç kız olduğundan hayatının sonunda 4 yıl hapis yatmış.

- Cumhuriyetin 10. yılında 15.000.000 nüfus 30 okul vardı.

- 130.000 sahabiden yalnızca 10.000’i biliniyor.

- 1914’te Anadolu’da 600 Fransız 500 Alman 60 Amerikan okulu vardı.

- Psikososyolojik tesbitlere göre beşer Asr-ı Saadet’e kadar % 25 geliştiyse o zamanda % 25 gelişecek.

- Bütün Asr-ı Saadet Savaşlarında 200 kişi ölüyor ve 1- 2 el hırsızlıktan dolayı kesilmiş.

- Geothe 2 defa yıkanmış.

- Osmanlı’da 230.000.000 nüfus 12.000.000 km2 alan ve haskan 11.000.000 Türk verdi.

CANLILAR ALEMİ

- Kedi için 7. kattan düşmek 32. kattan düşmekten daha tehlikeli. (6 katta terminal hıza ulaşıyor.)

- Bir bakteri bir günde 2000 ton bakteri meydana getirebilir.

- Çakallar, ceylan yerken ayaktan başlarlar ve ceylanda endofrin salgılandığından onları sessizce seyreder.

- 2500 m derinlik ve 300C sıcaklıkta yaşayan bakteri vardır.

- Bağırsaklarda 400’den fazla bakteri yaşar, toplam sayıları hücre sayımızdan fazladır.

- Deniz atlarında anne yumurtayı babaya verir, baba 6- 8 hafta taşır ve yavrular kesesinde doğar.

- Bir kovandaki 30.000 bal arısını 30 eşek arısı 3 saatte öldürebilir. Buna karşın 300 bal arısı havalanıp eşek arısı etrafında uçunca 50 - 60 C ye dayanamayan eşek arısı olur.

- Günde 1 metre boy atan sarmaşıklar vardır.

- Ayı yarış atı kadar hızlı koşabilir. 60 km/saat hıza ulaşabilir. Kutup ayısı 3 metre boy 1 ton ağırlığı olur. İnsanı yemek için saldıran tek hayvandır.

- Kurtlar yiyeceklerini 30 km midesinde taşıyıp yavrularına getirirler. Kir Kurtunun en sevdiği yiyecek kavundur.

- Pirhana 3 ısırışta insan elini bilekten koparabilir.

- Soğuk iklimde yaşayan tatlı su kaplumbağası turu olan boyalı Kaplumbağalar sonbaharda derin bir nefes alıp daldıkları sudan ilk baharda çıkarlar, 3 ay oksijensiz hayatta glikolizden enerji sağlarlar. Kalp atışı 10 dakikada bir olur.

- 34 m boyundaki dişi mavi balina günde 3.000.000 kalori alır.

- En uzun hayvan 55 m.’lik bir deniz kurdudur.

- Şahin dalışta 350 km/saate ulaşabilir.

- Kökleriyle birlikte en ağır ağaç 6720 ton. en uzunu ise 127 m dir.

- Bir bakteri 1 saniyede kendi etrafında 100 kere dönebilir. 1 saniyede kendi boyunun 50 katını alır.

- En küçük virüs 1.7 x 10 (8) m. dir.

- Yer yüzünde 3x10(33) canlı olduğu sanılıyor.

- Akbabalar 4 km öteden ceylanın ölümü uykuda mı olduğu anlarlar.

- Sivrisineklerin erkekleri bitki suyu dişileri insan ve hayvan kanı içerler.

- Bir kılıç balığı 109 km/saat’e ulaşabilir.

- Uçan balık 10 m havalanabilir.

- Bir fil günde 150 kg yemek yer.

AKLINIZDA BULUNSUN...

- Cheops piramidinde 2.5 milyon ton kallerin kullanılmış.

- Özgürlük heykeli 96 m. boyu ve 72 bin ton ağırlıklı bir Fransız hediyesidir.

- Çin Seddi 10 bin km’ye yakın yapılmış, bazen kalınlığı 10 m’ye yaklaşıyor.

- Ay 30 bin km. daha yakın olsaydı, gelgitler tüm yeryüzünü sular altında bırakırdı. Ay - Dünya arası 380 bin km.

- Dünyanın ağırlığı her yıl 25 ton artıyor.

- Cern laboratuarındaki hızlandırıcı 27 km çevresi, 50- 175 m yerin altında, iç basıncı 1 / 1 milyar atm. elektronlar saniyede 11 bin kere dönüyor.

- Amerikan enerji üretiminin 1300 katı güçte lazer yapıldı, 1 / trilyon saniyelik vuruşlarla çalışıyor.

- Dünyadaki enerjinin % 80 fosil kaynaklı, yılda 6.01 giga ton CO oluşuyor.

- İnsanın kütlece % 65 oksijen,:19 karbon, % 9 hidrojen % 3 azot, % 2 kalsiyum, % 1 fosfor.

- Dünyanın kütlece % 39 demir, % 29 oksijen, % 14 silisyum,% 11 magnezyum

- Dünyanın yoğunluğu 5.5 gr/cm3 kutup ekvator arası 21 km yarıçap fark var.

- Bir ışık yılı 10¹⁶ m.

- En küçük virüs 10(- 21) kg, Boeing 747 ise 160 ton.

- Ölçülmüş en yüksek sıcaklık 58 c Libya’da ve en alçağı - 89 C Antartika’da, Sibiryanın bazı illerinde 91 C yıllık sıcaklık farkı olabiliyor.

- Döllenmesi olabilmesi için 120- 500 milyon sperm gerekir.

- 16- 20000 hertz frekans arası duyulabilir. Gürültüde ise 40- 60 db rahatsız edici 90db üzeri ise dayanılmaz. Atış esnasında 170 db bir mili saniyelik ulaşılıyor.

- Türkiye’de her yıl 1.4 milyon ton toprak erozyonu ile dökülebiliyor.

- 350 sayfalık yüz kitap bir ağaçtan üretilir.

- Marsa adama gönderme en az 100 milyar $’a patlar.

- Monalisa’nın değeri 100 milyon $ olduğu tahmin ediliyor.

- En pahalı elmas 4.6 milyon $.

- Euro Disney Land 5 milyar $’a mal oldu.

- En pahalı satılan araba 9.8 milyon $.

- Mike Tyson 96 yılında 3 maçta toplam 850 dakikada 740 milyon $ kazandı. Michael Jordan ise 460 milyon $ kazandı.

- Ford’un ekonomik gücü Norvec ve S. Arabistandan fazla.

- En ağır insan 635kg.

- En fazla çocuğu olan kadın 69 çocuğa sahip.

- Bir hindli ¹ sayısının 31.811 hanesini 3 saat 50 dakikada söyledi. 157 hane/dakika hıza sahipti.

- Su altında kalma rekoru 14 dakika.

- Bir Japon mahkum protesto olarak 132 saat ayakta desteksiz durmuş.

- Yanlışlıkla polis tarafından 18 gün hücrede unutulan biri komalıkken çıkarıldı.

- Bir İspanyol 200 saat şarkı söylemiş.

- Dünyadaki tatlı su rezervlerinin 3/4’u Antartikada buz dağlarında

- Farelerin % 70 oranında kısılan beslenmeleri hayatlarını % 50 arttırıyor.

- Dünyada 20 milyon mayın var. Önümüzdeki 3 yılda 100 bin insanın mayından ölmesi bekleniyor.

- Günde 40.000 kişi açlıktan ölüyor.

- Son 10 yılda 2 milyon çocuk savaşlarda öldü. 4.5 milyon ise yaralandı.

- Gelişmiş ülkelerdeki çöplerdeki yiyecekler bütün dünyada açlıktan ölenlerin 15 katını besleyebilir. İstanbul’un çöpteki ekmekleri ile Norveç’i doyurabilir.

- 73- 74 yılı kitle ölümlerinde dünya tahıl üretiminin, 1/3 ü hayvanları veriliyordu.

- İncil 286 dile direk 1522 dile parçasını da sayarsak çevrilmiş, 1815- 1975 2.5 arası milyar basılmış.

- 16 yaşında bir İngiliz ortalama 5000 kelime kullanır.

- Dünyada 5000 dil var, 854I Hindistan’da.

- İngilizce’de en çok kullanılan harfler e, t, i, n, s, r’dir.

- Dünyada matbaa bulunuşundan itibaren II. Dünya Savaşı’na kadar basılan kelime sayısından daha fazlası şimdi bir günde basılıyor.

- 90’da en çok satan 10 çocuk kitabından 8 Ninja turtles kitabı var.

- Dakikada 10 damla su kaçıran musluk ayda 170 lt, su israf yapar.

- 90’da Dünya nüfusunun % 8’lik kısmı başka bir ülkeyi ziyaret etti.

- Bir dilim ekmek bir mil koşmaya yeter.

- Ağır egzersizlerle oksijen tüketimi 8 katına kadar çıkar.

- 10 seviyeleri 0- 25 idiot, 25- 50 embesil, 50- 70 debil, 70- 90 geri zekalı, 90- 110 normal.

- Öğrendiklerimizin % 83’ü görme % 11 işitme, % 3.5 koklama, % 1.5 dokunma ve % 1’de tatma ile olur.

DÜNYADAN...

- İngilizlerin % 40.2’si gözlük kullanıyor. Dünyadaki oran ise % 6.

- Ukrayna’daki Dinamo Kiev’in nükleer füze parçaları, yılda iki ton altın, aralarında platinde bulunan bir çok madeni ihraç etmesinden devlet ekonomisi çok zarar gördü, tam bir mafya takımı.

- Futbolda dört hakim yaklaşım var. İngiliz uzun paslı, Hollanda’dan bir çok takıma yayılan komple, Brezilya ile başlayıp en saf G. Afrika’da oynanan serbest ve İtalyan kilit savunma futbolu.

- En çok borcu olan ülke Brezilya.

- Teknoloji, bütçenin Amerika ve Japonya’da % 25- 30, Fransa ve Almanya’da % 20- 25, Türkiye’de ise % 3.8.

- Fransa’da 3 kişiye 2 köpek düşüyor. (Besleniyor)

yılı ABD- Avrupa ihracatı 124 milyar $, Avrupa- ABD 132 milyar $.

- Çinliler aldığı kalorinin % 98’ini bitkilerden alıyorlar.

- Evlilik dışı çocuk Danimarka’da % 48, ABD’de % 35, İngiltere’de %30, Almanya’da % 18, Fransa’da % 14.

- İngiltere’de gelinlerin % 3’ü bakire.

- Boşanma oranı Rusya’da % 33, İngiltere’de: 32, Fransa’da % 19.

- Amerika’da eşcinsel oranı % 10, Yunanistan’da % 17.

- 1989 yılında Dallas Üniversitesi anketinde öğrencilerin % 40 kadarı ABD Güneyindeki devleti bilememiş.

- Amerika’da suçların % 10’u çözülebiliyor. Yılda 35 milyon suç işleniyor. 3.2 milyonu tutuklanıyor veya göz altına alınıyor. Bir mahkum devlete yılda 35 bin $’a patlıyor. Devlet yılda 750 milyar $’ını suçla mücadele için harcıyor. toplumsal suç zararı 900 milyar $.

- Amerika’da zencilerin % 70, G. Amerikalıların % 80 kadarı evlilik dışı doğmuş.

- Amerika’da 40- 50 milyon zenci var.

- George Dergisi verilere göre ABD’de % 86 Allah’a ve Cennete, % 77 cehenneme, % 75 ölüm sonrası dirilişe, % 78 meleklere, % 49 evrime, % 48 haftada bir kiliseye gitmek gerektiğine inanıyor. % 67 kısmı ise diğer dinlerin meşruluğuna inanıyor.

- Çin 1.19 milyar, Hindistan 910 milyon, ABD 260 milyon, Endonezya 130 milyon, Brezilya 160 milyon, Rusya 150 milyon, Pakistan 130 milyon, Japonya 130 milyon, Bangladeş 120 milyon, Nijerya 110 milyon nüfusa sahip.

- Amerikan enerji kullanımı % 40 petrol, % 24 doğal gaz, % 23 kömür, % 8 nükleer, % 4 hidroelektrik. Toplam yıllık enerji tüketimi ise 8x 10¹⁹

- Uganda ordusunun % 40’ı AIDS virüsü taşıyor. En fazla hiv virüsü Hintlilerde bulunuyor.

- Türkiye silah ithalatı 96 yılında 250 milyon$.

- İtalya’da eşlerin birbirini aldatma oranı % 98.

- İran her yıl 200 talebeyi ayda 2000 $ burs vererek ABD’ye yolluyor.

- ABD 10.395, Rusya 12.722, Fransa 450, Çin 400, İngiltere 260, İsrail 100- 150 nükleer silaha sahip. son 50 yılda Dünyada 50 deneme yapıldı.

- Afrika’da bir kabilede ölüm yaşı ortalaması 43, Türkiye’de 70, İsviçre’de 80.

- G. Kore 4. büyük elektronik araç gereç ve 3. büyük yarı iletken üreticisi.

- Almanya’da satılan müziğin % 80’i İngilizce, Portekizce konuşulan Brezilya’da radyo parçalarının % 70’i İngilizce. Japonya’da ise satılan müziğin 3/4’ü kendi sanatçılarının.

- Amerikalıların % 13’ü kitap alır. 19838’de ise % 21 idi.

- ABD mafyası dünyanın 20. büyük mali örgütü.

- ABD’nin kültür programlarından 89’da 8 milyar dolar karı var. Bu sektör gıda ve uzay havacılıktan sonra üçüncü.