Başarılı Dönem Ödevleri

FİZİK PROJESİ

Projenin Amacı :

Elektrik enerjisini kullanarak otomatik bir kapan yapmak. Bu kapan ile kuş, fare ve benzeri büyüklükte hayvanları kolayca zarar vermeden “canlı” olarak yakalayabilirsiniz. Kapanın çalışması için 220 V'luk bir üretece bağlanması yeterlidir. Kapanın içine herhangi bir hayvan girdiğinde hareket algılayıcı (action reseptor) devreye akım verecek ve hayvan içeri hapsedilirken aynı zamanda kapan zil ile içinde canlı olduğunu size bildirecektir.. Geceleri zil sesinin çevreyi rahatsız etmesini istemiyorsanız zile bağlı olan anahtarı kapatarak zili pasif hale getirebilirsiniz. Zil pasif iken kapanın üzerindeki ışık sayesinde herhangi bir hayvanın yakalanıp yakalanmadığını anlayabilirsiniz.

Projenin Çalışma Prensibi :

Action reseptor (hareket algılayıcı) hareket algıladığı zaman devreye akım verir. Üzerinde bulunan ayar düğmeleri sayesinde devreye verilecek akımın süresini ve hangi ışık düzeyinde hareket algılayacağını ayarlayabilirsiniz. Devreden geçen akım paralel olarak ayrılır. Bunlardan bir tanesi zil transformatörüne diğeri adaptöre öteki ise lambaya gider. Action reseptor devreye akım verdiği zaman motor çalışarak kendisine bağlı olan ipi çeker ve kutunun önündeki metal levhayı tutan çubuğu düşürerek kutunun kapısını kapatır. Kapanan kutuyla birlikte zil çalmaya lamba da yanmaya başlar.Zile bağlanan anahtar sayesinde zili pasif kılabilirsiniz.

Gerekli Araçlar :

• 220 V ile çalışan, harekete duyarlı aygıt (action reseptor).
• 50 cm x 63 cm ebatlarında tahta zemin.
• 14 cm x 21 cm x 33 cm ebatlarında karton kutu.
• 12 V ile çalışan, çift bobinli zil.
• Lamba.
• 14 cm x 20 cm ebatlarında metal levha.
• 6 cm x 20 cm x 2 mm ebatlarında tahta parçası.
• 4-8-12 V zil transformatörü.
• Adaptör. (3 - 12 V)
• Lehim makinesi.
• Anahtarı.
• 1’i dişi olmak üzere 2 tane fiş.
• 2 m uzunluğunda elektrik kablosu.
• 3-12 V ile çalışabilen küçük bir motor.
• 10 cm uzunluğunda ince demir çubuk.
• 2 tane tahta mandal.
• 10 cm uzunluğunda ip.
• Makas, elektrik bandı, koli bandı, bıçak, matkap, vida.

Düzeneğin Oluşturulması :

50 cm x 63 cm ebatlarındaki tahta zeminimizi; üzerine konumlandıracağımız hareket algılayıcıyı, zili, zil transformatörünü ve devre anahtarını monte edebileceğimiz şekilde matkapla deliyoruz.

Harekete duyarlı makinemizi tahta zeminin ucuna monte ediyoruz. Prize verilen 220 V ’luk elektriği alabilmek için elektrik kablomuzun bir kısmını bıçakla kesiyoruz ve ucuna fişi bağlıyoruz. Bu kablonun; prizden bir telini algılayıcının P yazılı kablosuna diğerini ise N yazılı kısmına bağlıyoruz.Zil, lamba ve motora giden kablonun bir telini algılayıcının N kısmına diğerini ise algılayıcının üçüncü kabosuna bağlıyoruz. Şimdi devremizin üretecini oluşturmuş olduk.

Üretecimizden gelen elektriği hem zil transformatörüne hem adaptöre(3,7V) hem de lambaya verecek şekilde kablo bağlantılarını yapıyoruz. Zil transformatörüne gelen elektriği transformatör aracılığıyla 12 V ’a indirgiyoruz ve zilimize bağlıyoruz. Zile gelen elektriği kontrol edebilmek için devreye anahtar bağlıyoruz. Adaptöre gelen elektriği de yine içindeki transformatör aracılığıyla 3.7 V ’a indirgeyip motorumuza bağlıyoruz. İstersek bağlantıları lehim makinesiyle de yapabiliriz. Açıkta kalan telleri herhangi bir kaza olmasın diye elektrik bandıyla bantlıyoruz. Şimdi üreteçten gelen elektriği paralel olarak transformatörler aracılığıyla indirgeyerek (motor, zil) ve direkt olarak (lamba) devre elemanlarımıza göndermiş olduk.

Karton kutumuzu ters çevirip, ön tarafa küçük bir canlının (kuş, fare vb.) geçebileceği büyüklükte, makasla bir delik açıyoruz. Kutunun ön tarafındaki deliğin hemen arkasından kutunun üst tarafından metal levhanın geçebileceği kadar kesiyoruz. Sonra kutuyu, hareket algılayıcı kutunun en arkasına gelecek şekilde tahta zeminimize yerleştiriyoruz ve kenarlarından bantlıyoruz. Kutunun ön tarafındaki deliğin üstüne karton biraz dayanıksız olduğu için tahta parçasını mandallarla tutturuyoruz. Ve kutunun o bölgesini sağlamlaştırıyoruz.

Motor ile ince demir çubuğu birbirine iple bağlıyoruz ve çubuğu, kutunun önündeki deliğin arkasına düşüp deliği kapatacak olan metal levhayı havada tutacak şekilde yerleştiriyoruz. Motoru da kutunun yan tarafına demir çubuğu rahatça çekebileceği yere monte ediyoruz.

Ve düzeneğimiz kullanıma hazır.

Fizik Bilim Dalının Yardımcı Olduğu Konular :

• Devreye anahtar bağlanması. (Elektrik)
• Seri ve Paralel bağlama. (Elektrik)
• Transformatör ile indirgenme. (Elektrik)
• Elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüşümü. (Elektrik)
• Bobinlerle mıknatıslanma. (Manyetizma)
• Yerin çekim kanunu. (Temek fizik kanunları)

Projeyi Hazırlayanlar :

Sami Beyoğlu (418), Önder Ceylan (555)