Asılı parçacıklar atmosferde standart şartlarda katı ya da sıvı olarak bulunan çapları 0.1µm ila 100 µm arasında değişen maddelerdir (İncecik, 1994). Asılı parçacıkların ana kaynaklarını esas olarak çimento fabrikaları, metal endüstrisi ile araçlar oluşturur. Asılı parçacıkların en büyük doğal kaynağı volkanlardır.
Okyanustan yayılan parçacıklar ise çok küçük zerrecikler halinde karaların iç kısımlarına kadar girerler. Buharlaşma sonucunda da sodyum klorür şeklinde denizsel tuz parçacıklarını karalara taşırlar. Deniz tuzları, yağış oluşumu için gerekli olan yoğunlaşma çekirdeklerinin de kaynağıdır. Tablo 1.3’te kirleticilerin sınıflandırılması, birincil ve ikincil kirleticiler ve kaynakları verilmiştir.
Tablo 1.3: Atmosferde bulunan gaz halindeki bileşiklerin sınıflandırılması (Seinfeld, 1975)
SINIF |
Birincil Kirleticiler |
İkincil Kirleticiler |
Kaynaklar |
Kükürt içeren bileşikler |
SO2, H2S |
SO3, H2SO4, MSO4 |
Kükürt içeren yakacakların yanmasından |
Azot içeren Bileşikler |
NO, NH3 |
NO2, MNO3 |
Yüksek sıcaklıkta yanma süresince |
Karbon içeren bileşikler |
C1 -C5 |
Aldehitler, Ketonlar, Asitler |
N2 ve O2 karışımı yakıtların yanması petrolün rafinesi , çözücülerin kullanılması |
CO ve CO2 bileşikleri |
CO, CO2 |
---- |
Yanma |
Hallojen bileşikler |
HF, HCL |
---- |
Metalürjik işlemler sonucu |