ÖğrencilereTavsiye Edilen Problemler 07.10.2005

Prof. Dr. M. Akkurt : Makina Elemanları Problemleri kitabından

Problem Noları

Kaynak Bağlantıları: 4.1.3, 4.1.17, 4.1.19

Perçin Bağlantıları: 4.4.1, 4.4.2

Mil-Göbek Bağlantıları: 6.3, 6.6, 6.9, 6.18, 6.21, 6.23, 6.25

Pim-Perno bağlantıları: 6.32

Civata Bağlantıları: 5.3, 5.12, 5.10, 5.17, 5.20, 5.27, 5.28, 5.34

Yaylar: 7.1, 7.3, 7.6, 7.7, 7.15, 7.23, 7.26, 7.27

Akslar:8.1, 8.2, 8.3, 8.4

Miller: 8.6, 8.8, 8.11, 8.14, 8.16, 8.17, 8.22

Kaplinler: 12.1, 12.4, 12.5, 12.7, 12. 8, 12.9, 12.10,12.11,12.13

Kavramalar: 12.17, 12.22, 12.26

Kaymalı Yataklar: 10.1, 10.2, 10.8, 10.10, 10.12, 10.16, 10.17

Yuvarlanmalı (Rulmanlı)Yataklar:

Soru: Şekilde bir askı tertibatının bağlantı parçası gösterilmiştir. S=10 mm, Kaynak kalitesi II, malzeme St37 dir. Aşağıdaki yükleme durumlarında l kaynak uzunluğu en az ne olmalıdır? a) F= 1000daN. b) F= Ŧ 1000daN, c) a ve b şıklarını mukayese ederek yorumlayınız. (St37  için σ_AK= 23 daN/mm², S= 2, K_y= 1, K_b= 1, K_ç= 4)

Cevap: Dikişte kayma gerilmesi oluşur.

a.      Statik zorlanma.  olmalı , , ,   ,  ve ile ,  , Kaynak dikişinin gerçek uzunluğu

b.      A şıkkına göre farklılık     dir.    , ile ,

, ,

c. Görüldüğü gibi, dikiş uzunluğu tam değişken yükte, statiğe nisbetle önemli ölçüde artmaktadır. Şu halde zorlanma, tam değişken yükte statiğe nazaran çok daha fazladır (kaynak dikişinin daha uzun çıkması bunu karşılamaktadır)

Soru: P= 11kW güç ileten ve n=1500 dev/dak ile dönen d=28 mm çapındaki uç mili için uygu kaması tayin ediniz.

Mil St50 ( AK=29daN/mm2), göbek GG25 ( K=25daN/mm2), kama St60          ( AK=33daN/mm2) tan, Ky= 0.8, Kb=1, Kç= 1.6, =1, emniyet katsayısı S=2     olup, uygu kaması A-Tipi dir.

            d=28 mm için bxh=8x7 mm dir.

            a) Statik zorlanma için,

            b) Değişken zorlanma için.

  Cevap: ,

ile ezilmeye,   ile kesilmeye zorlanır.

a.      Yüzey basıncına (ezilmeye) göre hesap: Problemdeki bilgilerden en zayıf malzemenin GG25 olduğu anlaşılıyor.

  ,

Kesilmeye göre hesap: , ile

l=7,73 mm. Yüzey basıncına göre kama boyu daha fazla olup,

 standart boy (kamanın imalat boyu).

b.      Kamada değişken zorlanma genellikle sık sık yön değiştirme şeklindedir. Bu da tam değişken zorlanmadır.

Yüzey basıncına (ezilmeye) göre hesap:   ,

Kesilmeye göre hesap: , ile , l=10,62 mm. Yüzey basıncına göre kama boyu daha fazla olup,  standart boy (kamanın imalat boyu).  

               Soru) Şekilde gösterilen mekanizmada 10 kW lık güç iletilmektedir. Küçük helisel dişli 1000 dev/dak ile dönmektedir. Buna göre:

a)      Toplam çevrim oranını tayin ediniz.

b)      B  ve C millerinin devir sayıklarını ve dönüş yönlerini bulunuz

c)      Bir dişli çiftinin verimi %98ve bir çift rulmanın verimi %99 olduğuna göre A, B ve C millerindeki döndürme momentlerini bulunuz.

Verilenler: z₁=12, z₂=40, z₃= 32, z₄=32, m_n12= 3 mm, m_n34=6 mm, β=23^o.

Soru) Şekildeki düz konik dişli çark mekanizmasını boyutlandırınız ve 2. dişli çarkın teknik   resmini çizerek boyutlarını üzerinde gösteriniz.

            Verilenler

            m=4 mm 

            z1=19

            i12=3.5

            =9

 Cevap)

Cevap) Öğretim üyesi için not: proble3.jpg        C:\Belgelerim\TALAT\     

 _______________

Öğretim üyesi için not: proble55.gif    C:\Belgelerim\TALAT\

Öğretim üyesi için not: proble56.gif    C:\Belgelerim\TALAT\

 Öğretim üyesi için not: proble57.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      15.05.2002

Öğretim üyesi için not: proble58.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      15.05.2002

ÖğrencilereTavsiye Edilen Problemler (18.12.2002)

Prof. Dr. M. Akkurt : Makina Elemanları Problemleri kitabından

Problem No

Kaynak Bağlantıları: 4.1.3, 4.1.17, 4.1.19

Perçin Bağlantıları: 4.4.1, 4.4.2

Mil-Göbek Bağlantıları: 6.3, 6.6, 6.9, 6.18, 6.21, 6.23, 6.25

Pim-Perno bağlantıları: 6.32

Civata Bağlantıları: 5.3, 5.12, 5.10, 5.17, 5.20, 5.27, 5.28, 5.34

Yaylar: 7.1, 7.3, 7.6, 7.7, 7.15, 7.23, 7.26, 7.27

Akslar:8.1, 8.2, 8.3, 8.4

Miller: 8.6, 8.8, 8.11, 8.14, 8.16, 8.17, 8.22

Kaplinler: 12.1, 12.4, 12.5, 12.7, 12. 8, 12.9, 12.10,12.11,12.13

Kavramalar: 12.17, 12.22, 12.26

Kaymalı Yataklar: 10.1, 10.2, 10.8, 10.10, 10.12, 10.16, 10.17

Yuvarlanmalı (Rulmanlı)Yataklar:

Öğretim üyesi için not: proble59.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      18.10.2002

Kısa sınav 2. (01.11.2002)

Soru1) St42, St70 çeliklerinde 42 ve 70 rakamları ne ifade eder? Bu malzemelerin σ_D ve ζ_D  değerlerini yazınız.

Soru 2) Aşağıdaki pim malzemelerinin σ_AK ve σ_K  değerlerini yazınız. 6.8, 6.6

Cevap1) Sözkonusu rakamlar o malzemenin kopma mukavemetini ifade eder. Mesela St42 için σ_K = 42daN/mm²  dir.

St42 için:  σ_De≈0,5 σ_K=0,5.42 =21 daN/mm²   σ_Dç≈0,4 σ_K=0,4.42 =16,8 daN/mm² (Not: σ_De≈ σ_Dç =0,5 σ_K alınabilir)

ζ_De=  0,5 σ_De= 0,5. 21= 10.5 daN/mm² (Maksimum kayma ger. hip. göre)

ζ_De=  0,577 σ_De= 0,577. 21= 12,12 daN/mm² (Maksimum biçim değ. en. hip. göre.)

ζ_Dç benzer şekilde…

St70 için benzer şekilde...

Cevap 2) 6.8 için: σ_AK =6.8=48 daN/mm²    σ_K = 10.6=60 daN/mm²   6.6 için benzer şekilde...  

Öğretim üyesi için not: proble60.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      22.11.2002

Öğretim üyesi için not: proble61.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      02.01.2003

Öğretim üyesi için not: proble62.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      02.01.2003

ÖĞRENCİLERE NOT: Önceki senelerde konulan Mak 342 problemleri ve ödev problemler de faydalanacağınız materyallerdir.

Soru) Modül nedir ve ne önem taşımaktadır? Neden modülün değerleri standarttır?    Açıklayınız.

Cevap)  Dişli çarklarda πd₀=tz → d₀=tz/π    t/π, m ile gösterilir ve modül adı verilir (t/π=m). Dişli çark büyüklüklerinde önemli bir faktördür. Modül değeri imalatta ekonomiklik (diş açma bıçaklarının adedinin sınırlandırılması vb.) bakımından standartlaştırılmıştır (yani sınırlandırılmıştır)

Soru) Bir silindirik düz dişli çark mekanizması için z₁=10; z₂=32; α₀=20⁰   ve m=3 mm olarak verilmektedir. Buna göre: a. Alt kesilmeyi önlemek için pratik profil kaydırma faktörünün değeri; b. K-0 mekanizması oluşturacak şekilde mekanizmanın ana boyutları istenmektedir.

  Cevap ) a. Profil kaydırma faktörü x₁=(14-z₁)/17=0.235 b. z₁+z₂=10+32=42>28 olduğuna göre mekanizma K-0 olabilir. Bu durumda x₁=-x₂ olmalıdır. Yani x₁=0.235, x₂=-0.235dir.

Mekanizmanın boyutları d₀₁=mz₁=30 mm            d₀₂=mz₂=96 mm

d_b1=d₀₁+2m(1+x₁)=30+2.3(1+0.235)=34.41 mm

d_b2=d₀₂+2m(1-x₂)=96+2.3(1-0.235)=100.59 mm

d_t1=d₀₁-2m(1.25-x₁)=30-2.3(1.25-0.235)=23.91 mm

d_t2=d₀₂-2m(1.25+x₂)=96-2.3(1.25+0.235)=87.09 mm

a₀=(d₀₁+d₀₂)/2=63 mm  

ÖğrencilereTavsiye Edilen Problemler (25.03.2003)

Prof. Dr. M. Akkurt : Makina Elemanları Problemleri kitabından

Problem No

Silindirik düz dişli çarklar: 14.2, 14.3, 14.7, 14.11

Silindirik helisel dişli çarklar: 14.17, 14.19, 14.20

Konik dişli çarklar: 14.21, 14.22, 14.23, 14.24

Spiral ve sonsuz vida mekanizması: 14.25, 14.28, 14.30

Redüktör ve vites kutuları: 14.32, 14.34, 14.36, 14.39, 14.41 

Kayış-Kasnak Mekanizmaları: 16.1, 16.2, 16.3, 16.5, 16.7, 16.11

Zincir Mekanizmaları: 17.1, 17.2, 17.4, 17.6 

Öğretim üyesi için not: proble63.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      02.01.2003

Öğretim üyesi için not: proble64.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      02.01.2003

Öğretim üyesi için not: 1.Sayfa: proble19.jpg,  2. Sayfa: proble20.jpg, 3.Sayfa: proble21.jpg, 4.Sayfa: proble22.jpg, 5.Sayfa: proble23.jpg, 6.Sayfa: proble24.jpg  C:\Belgelerim\TALAT\                                                                     12.05.2003

Soru)

NOT:  4. Sınıfta tez veya proje almak isteyenler şimdiden veya sırası gelince şahsen görüşebilirler. Konuları görüşerek tespit mümkün. İşyerine de göndermek, tatbikî olarak bilgi ve görgü artırmak da mümkün.

20.05.2003 sınavı 2. Soru: Cevap Makina Elemanları (Prof. Dr. M. AKKURT) Cilt II Bölüm 16.3.1sayfa 213. Konu ile ilgili bazı yanlış öğrenci görüşleri:V kayışlarında sürtünme kuvvetinin arttığı doğrudur. Fakat bunun sebebi yüzeyin büyümesi değil, sürtünme katsayısının artmasıdır. Genel kural: Sürtünme katsayısının yüzey büyüklüğü ile alakası yoktur [İstisna yüzeyleri çok temiz malzemeler, yumuşak malzemeler (TEFLONgibi plastikler)]. Yüzey büyürse ancak sürtünme kuvveti büyür. Fs=µFn veya µ=Fs/Fn (Alan yok!)

Sürtünme katsayısı sadece malzemeye ve pürüzlülüğe bağlıdır.

Soru. Şekilde gösterilen lehim bağlantılarının hangisinin iyi, orta ve kötü olduğunu nedenleri ile birlikte belirtiniz.

Öğretim üyesi için not: proble4.jpg    C:\Belgelerim\TALAT\  . 20.10.2003

Çekme söz konusu ise: c İyi. Çünkü b'de ki gibi yapıştırıcı kaymaya çalışıyor. İlaveten yuva dışındaki çıkıntı rijitlik sağlıyor. b orta. c.Kötü. Çünkü, yapıştırıcı çekmeye çalışıyor. Burulma (dönme) söz konusu ise. Bütün şıklarda yapıştırıcı kaymaya çalışmaktadır. a iyi. Çünkü yapıştırma yüzeyi en büyük. b orta. Çünkü yapıştırma yüzeyi daha az. c kötü. Çünkü yapıştırma yüzeyi en az.

Not: Çekme veya burulma ayırımı yapmadan da cevap verilebilir.

Öğretim üyesi için not: proble67.gif    C:\Belgelerim\TALAT\      20.10.2003

Öğretim üyesi için not: 1.Sayfa: proble68.gif,  2. Sayfa: proble69.gif,  C:\Belgelerim\TALAT\                                                                     06.11.2003

Uygulamada çözülen problem, daha açık anlaşılabilir şekilde.

 İmtihan sorusu cevabı.

 Öğretim üyesi için not: proble70.gif           C:\Belgelerim\TALAT\                                                                     10.01.2004

ÖğrencilereTavsiye Edilen Problemler (25.03.2004)

Prof. Dr. M. Akkurt : Makina Elemanları Problemleri kitabından

Problem No

Silindirik düz dişli çarklar: 14.2, 14.3, 14.7, 14.11

Silindirik helisel dişli çarklar: 14.17, 14.19, 14.20

Konik dişli çarklar: 14.21, 14.22, 14.23, 14.24

Spiral ve sonsuz vida mekanizması: 14.25, 14.28, 14.30

Redüktör ve vites kutuları: 14.32, 14.34, 14.36, 14.39, 14.41 

Kayış-Kasnak Mekanizmaları: 16.1, 16.2, 16.3, 16.5, 16.7, 16.11

Zincir Mekanizmaları: 17.1, 17.2, 17.4, 17.6

Sınav sorusu cevabı.       14.10.2005

 Öğretim üyesi için not:

proble71.gif   C:\Document and...\TALAT\ 

proble72.gif   C:\Document and...\TALAT\                                                                 

 

Sınav soruları cevapları.       18.11.2005

Öğretim üyesi için not:

proble73.gif   C:\Document and...\TALAT\ 

proble74.gif   C:\Document and...\TALAT\                                                                 

    Soru)  Aşağıdaki şekilde gösterilen gövdelerin (a) ve dişli çarkların (b) hangisi daha uygundur?   Nedenini açıklayınız.

Öğretim üyesi için not:

proble75.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html

 Cevap) (a)’da sağdaki uygundur. Önem sırasına göre sebepler:

-          Sağdakinde kaynak bağlantısı az. Bu iyi. Çünkü; kaynak bir çentik olayıdır. Mecbur kalmadıkça tercih edilmez. Üstelik soldakinde kaynak doğrudan doğruya çentik etkisi olan yerde yapılmış.

-          Sağdaki gövde daha ucuza mal olur.

(b)’de, sağdaki dişli çark uygundur. Çünkü: Sağdakinde gerilme yığılması yoktur. Dişlere gelen kuvvet dağılımı simetriktir. Kaynak dikişleri eşit miktarda zorlanırlar.

Soldakinin sağında kuvvet çizgilerinde yoğunlaşma olup bu çentik etkisi (gerilmede artma) yaratır. İstenmez.

            Sınav Sorusu           21.01.1997

Öğretim üyesi için not: proble76.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html

Sınav Sorusu           19.01.2006

Öğretim üyesi için not: proble77.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html

Sınav Sorusu           19.01.2006

Öğretim üyesi için not: proble78.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html

Sınav Sorusu           19.01.2006

Öğretim üyesi için not: proble79.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html

 

Sınav Sorusu            10.03.2006

Öğretim üyesi için not: proble80.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html

 

 

Sınav Sorusu            13.03.2008

Öğretim üyesi için not: proble81.gif   C:\Document and...\Talat TEVRUZ\ Belgelerim1\TALAT\Problemler.html