Türkçe

English

NESLİHAN SERAP ŞENGÖR

Özgeçmiş

Yayın Listesi

İlgi Alanları

Dersler

 
 
 

Doğrusal Olmayan Dinamik Sistemlerin Enerji Tabanlı İncelenmesi

Gözlemlenen bir sürecin zaman içindeki devinimini açıklamaya yönelik bir model elde edilirken genellikle tutulan yol sürece ilişkin bazı büyüklükleri gözlemlenen durumu temsil edecek durum değişkenleri olarak seçmek ve fark denklemleri veya diferansiyel denklemler ile süreci tanımlayacak modeli oluşturmaktır. Ancak özellikle genel bir model elde etmeye yönelik çalışmalarda elde edilen doğrusal olmayan dinamik sisteme ilişkin modelin davranışını sadece bu denklemlerden yararlanarak belirlemek ya çok zor olmakta ya da mümkün olmamaktadır. Bu durumda durum değişkenlerinin ilişkisinin belirtildiği denklemler dışında sürecin deviniminde etkili olan bir başka büyüklüğün özellikle enerjinin değişimini de göz önüne almak gerekmektedir. Dolayısıyla sadece fark denklemleri veya diferansiyel denklemler değil enerji fonksiyonuna da gerek olmaktadır. Lyapunov anlamında kararlılık analizi, Hamiltonyen ve gradyen sistemlerin incelenmesinde hep bu enerji kavramından yararlanılmış özel olarak dinamik yapay sinir ağı yapılarının kararlılığı, bazı eniyileme (optimizasyon) problemlerinin sürekli yaklaşımlarla çözümleri gibi problemlerde enerji fonksiyonunun değişiminden yararlanarak modelin analizi yapılmıştır. Modeli fark denklemleri veya diferansiyel denklemler ile ifade edilen sistemlerin kaos gibi daha karmaşık davranışlarını irdelemede de enerji fonksiyonunun değişiminden yararlanabilinir. Böyle bir yaklaşım ile kaotik davranışı irdelemeye yönelik bir yöntem elde etmenin yanı sıra kaotik davranan bir sistem tasarlamanın da daha sistematik yolu verilebilir.