(Bu yazı, CNBC-e dergisinin Mayıs 2014 sayısında yayımlanmıştır)

Syriana

Robert Baer’in yazdığı See No Evil adlı kitaptan uyarlanan Syriana (2005) filmini Stephen Gaghan yazdı ve yönetti. Yapımcıları arasında George Clooney ve Steven Soderbergh’in bulunduğu filmin müziği ise Alexandre Desplat imzasını taşıyor. George Clooney, Matt Damon ve Jeffrey Wright’ın başrollerini üstlendiği filmin diğer oyuncuları ise Chris Cooper, William Hurt, Mazhar Munir, Tim Blake Nelson, Amanda Peet, Christopher Plummer ve Alexander Siddig’dan oluşuyor.

Olayların asıl ekseni, reformcu Prens Nasır’ın (Alexander Siddig), Amerikan iş dünyası ile yerleşik ilişkileri değiştirme yolları aradığı, petrol zengini bir körfez ülkesinde geçiyor. Tahtın varisi olarak gösterilen Nasır, dev bir Amerikan şirketi olan Connex’e ait doğal gaz çıkarma haklarını, daha yüksek fiyat veren bir Çin şirketine devretmiştir. Bu, Connex’e ve bölgede çıkarı olan ABD iş çevrelerine vurulmuş büyük bir darbedir. Bob Barnes (George Clooney) kariyerinin sonlarına yaklaşmış, kıdemli bir CIA ajanıdır ve hizmetinin son dönemini rahat bir masabaşı işinde geçirme şansı vardır. Bob’un Tahran’daki suikast görev sırasında bir füze, esrarengiz bir Mısırlı’nın eline geçer. Bob, ülkesine dönünce, kendisine Prens Nasır’a yapılacak bir suikast görevi verilir. Ancak işler ters gider ve Bob, CIA tarafından suçlu ilan edilir. Enerji Şirketi’nin yükselen yıldızı Bryan Woodman (Matt Damon), eşi Julie ve iki oğluyla Cenevre’de yaşamaktadır. Prensin ailesinin verdiği bir partiye katılırlar ve bu partide trajik bir kaza meydana gelir. Nasır, olanları hafifletmek için Bryan’a danışmanlık teklif eder. Güçlü patronlardan Dean Whiting (Christopher Plummer), Nasır’ın Çinlilerle olan anlaşmasını bozmaya çalışmaktadır. Dean, Nasır’ın küçük kardeşi Prens Meshal’i varisi olarak seçmesi için emire baskı yapmaktadır. Ülkede Çinliler şirketi devralınca, Connex’in göçmen işçilerinden Saleem ve oğlu Wasim işlerinden çıkartılmıştır. Vizeleri bitmeden bir an önce bir iş bulma çabaları sonuç vermez. Wasim ve arkadaşı Farooq kendilerine saygıyla yaklaşılan medresede avuntu bulurlar. Burada kayıp Stinger füzesini elinde bulunduran karizmatik Mısırlı’nın himayesi altına girerler.

Farklı ülkelerde yaşayan, farklı hedefleri olan karakterlerin zekice kotarılmış bir senaryoda birbirleriyle ilişkilendirilerek, paralel bir kurguyla anlatıldığı Syriana; çarpıcı müziğinin katkısıyla temposunun hiç azalmaması, yıldızlardan oluşan güçlü oyuncu kadrosu, mekân çeşitliliği ve görüntü yönetimindeki ustalıkla  ile başarıya ulaşan politik bir entrika filmi. Filmdeki belki de tek olumsuz nokta, Amerikalı ailenin yuvalarına mutlulukla girmeleri sahnesi.

Suha Çalkıvik

-------------------------------------------------------------------------------------------------

George Clooney

Syriana’daki rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Oscar’ını kazanan -ki oyunculuk dalında tek Oscar’ını bu film ile kazanmıştır- George Clooney için yönetmen Gaghan’ın saptamaları: “Bir CIA ajanını tanıyamazsınız çünkü ortama göre kamufle olmuştur. Bu, film yıldızlarının yaptığının tam tersidir. İnsanlar film yıldızlarına tam kamufle olmadıkları için kapılırlar. George büyük bir oyuncu, çok da çekici bir erkek. Ama 15 kilo alıp, sakal bırakıp, alın açıklığını tıraşla büyütünce, oynadığı karakterin içinde kayboldu. Bu hiç de çekici olmayan adam görüntüsüyle tamamen inandırıcıydı.”