(Bu yazı, CNBC-e dergisinin Mart 2013 sayısında yayımlanmıştır.)

Cinema Verite

Cinema Verite (2011), HBO televizyon kanalı için Shari Springer Berman ve Robert Pulcini ikilisi tarafından çekilen Emmy ödüllü bir film. Yönetmenlerin işbirliğine daha önce -başucu filmlerimizden- American Splendor’da tanık olmuştuk. Rus sinema kuramcısı Vertov’un Kino-Pravda’sından beslenen ve Fransızlar’ın 1960’larda ortaya attıkları Cinéma-vérité / Sinema Gerçek kuramından yola çıkan yapımcılar, televizyon tarihinin ilk reality programına konu olan ailenin öyküsünü bu filme taşımışlar.

1973 yılında ABD ordusu Vietnam'dan çekildi ve ülkede kürtaj yasallaştı. Tam da bu dönemde Public Broadcasting Service (PBS),  ilk reality programı olan An American Family  adlı diziyi 12 bölüm halinde yayına soktu. California, Santa Barbara’da yaşayan üst-orta sınıftan beş çocuklu Loud ailesinin günlük yaşamlarını  çeken belgesel ekibi, 300 saatten fazla çekim yaparak, aile bireylerinin en özel anlarını bile kaydettiler. Dizi yayına girdiğinde, yaptıkları her şeyin gösterilmesine izin verdikleri için basının oklarına hedef olan aile, kendi içinde çözülmeye başlar.

Diane Lane, Tim Robbins, James Gandolfini ve  Kathleen Quinlan’dan oluşan dev oyuncu kadrosuna sahip olan film, 70’lerin atmosferini ve yaşam biçimlerini aktarmada oldukça başarılı. 16 mm. çekilen reality dizi görüntülerinin ham ve kurgulanmış hallerinin aktarımından renk düzenlemesine kadar film, teknik olarak da takdiri hakediyor. Ancak, ‘Amerikan Ailesi’ kavramınına ve değerlerine yapılan atıflar ve ahlâki çıkarımlar, filmin evrensellliğine gölge düşürüyor. Yine de Mama Cass Elliott’ın söylediği muhteşem Dream A Little Dream of Me şarkısının eşliğinde, televizyonun hiçlikler dünyasına ve pazarlama çağında dağılan hayatlara tanık olmaya hazırlanın.

Suha Çalkıvik