(Bu yazı, CNBC-e dergisinin Aralık 2013 sayısında yayımlanmıştır)

Platoon

Vietnam Savaşı'nda ölenlere adanan Platoon (1986) filmine yönetmen Oliver Stone, “Amerikan toplumunun ayak takımı, işsizler, Afrika kökenliler, esrarkeşler, Vietnam’da savaşan ve yaşamlarını kaybeden işte onlardı”  sözleriyle başlar. En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Kurgu ve En İyi Ses dallarında Akademi Ödülü kazanan, Üç dalda Altın Küre’ye lâyık görülen ve üstelik Berlin Film Festivali’nde Oliver Stone’a Gümüş Ayı Ödülü kazandıran film, aslında yönetmenin Vietnam Savaşı üzerine çektiği üçlemenin ilkidir. (Diğerleri, üç yıl sonra çekilen Born on the Fourth of July ve 1993 yapımı Heaven & Earth)

Tom Berenger, Willem Dafoe, Charlie Sheen, Johnny Depp ve Forest Whitaker gibi usta aktörlerden oluşan kadrosuyla Platoon’un öyküsü 1967 yılında geçiyor. Film bir yandan askerlerin pislik ve sefalet içinde savaşıp ölmelerini anlatırken diğer yandan yıkmaya çalışır gibi göründüğü Vietnam efsanesini yüceltiyor. Filmin en önemli sahnelerini oluşturan Tu Cung ve My Lai köylerinde bine yakın sivil insanın suçsuz yere öldürülmesi, aslında gerçekten yaşanmış bir olayı sergiliyor.

Film, Chris Taylor adlı idealist bir gencin okulunu bırakarak Vietnam savaşına katılması ile başlıyor. Babası ve dedesi de her iki Dünya Savaşı’nda cephelerde yer almıştır. Barış yanlısı bir askerle, öldürme içgüdüsü ağır basan çavuş arasındaki ilişkilerden hareketle film, toy ve deneyimsiz askerlerin yaşadıkları dehşeti olanca çıplaklığı ile sergiliyor.

Platoon filmiyle Amerikan tarihinin en önemli yaralarından birine parmak basılarak, binlerce insanın yaşamını kaybettiği savaş 20 yıl sonra tekrar tartışmaya açılmış oldu. 30 Ana karakterinin muhteşem oyunculuk performanslarıyla göz doldurduğu Platoon, havadan çekim teknikleri, çarpıcı kurgusu ve gerçekçi anlatım tarzı ile her zaman savaş aleyhtarı başucu filmlerden biri olmuştur.

Suha Çalkıvik