(Bu yazı, CNBC-e Dergisinin Ekim 2013 sayısında yayımlanmıştır)

Kes

Barry Hines’ın A Kestrel for a Knave adlı romanından uyarlanan ve ükemizde Kerkenez adıyla bilinen Kes (1969), İngiliz usta yönetmen Ken Loach’un kariyerinin başlarında çektiği, hem sanatsal hem de tarihsel açıdan en iyi filmlerindendir.

15 yaşındaki Billy Casper, annesi ve ağabeyi Jud ile Yorkshire’daki bir madenci kasabasında yaşamaktadır. Sıkıcı yaşamındaki tek eğlencesi, küçük hırsızlıklardır. İçki ve şiddet düşkünü ağabeyi, Billy’i sürekli dövmektedir. Okulda da serseri öğrenci grubuyla başı beladadır. Öğretmenlerinin çoğu olaylara kayıtsızdır. Billy, kerkenez denen türden, küçük yaralı bir doğan bulunca, onu iyileştirip eğitmeye başlar. Kafasında sürekli Kes adını verdiği kuş olduğundan okuldaki sorunlar çoğalır. Ancak iyi yürekli bir öğretmen olan Bay Farthing’in, Billy’nin doğanı eğitme yöntemlerini sınıfta anlatmasını istemesiyle işler tersine döner. Öyküsünü anlattıkça Billy’nin özgüveni artar. Tutkulu bir şekilde amacına ulaşmak için çabalaması herkesin saygısını kazansa da Billy’nin mutluluğu kısa süreli olacaktır.

Yönetmen Ken Loach, İngiltere’de işçi sınıfının yaşamının umutsuzluğunu ve sıradanlığını kasvetli bir atmosferde ama içtenlik ve şefkat dolu bir yaklaşımla yansıtıyor. Kes, basit bir öyküden yola çıkarak, ders vermeye çalışmayan gerçekçi anlatımıyla seyirciyi yakalıyor. Renk ve ışık kullanımındaki başarı, sıradanlığın ve kasvetin aktarılmasına müthiş bir katkı sağlamış. Özellikle Billy’nin kuşuyla doğada geçirdiği zamanı yansıtan sahnelerdeki devingen panoramatik kamera kullanımı, filmin temposunu ayakta tutuyor. Oyuncuların büyük bir bölümünün profesyonel olmayışı da filmin gerçekçiliğini pekiştiren bir unsur. John Cameron’ın minimalist yaklaşımla ürettiği senfonik müzik, özellikle sonlara doğru filmin dramatik etkisini artırıyor. Hayatta çok az umudu olan bir çocuğun dokunaklı öyküsünü anlatan Kes, büyüleyici ve ödün vermeyen gerçekçiliği ile İngiliz toplumundaki sınıfsal ilişkilere eleştirel bir bakış sunuyor.

Suha Çalkıvik