NERİMAN ALTINDAĞ TÜFEKÇİ

1926 yılında İstanbul’da doğdu. Annesi Erzurumlu Hayriye Hanım, babası Amasyalı Nurettin Behiç Bey’dir. İlköğretimini, şimdiki adı Nilüfer Hatun olan, 19. İlkokul’da, ortaöğretimini Nişantaşı Kız Lisesi’nde tamamladı [1942]. Mezun olduğu yıl açılan stajyer sınavını kazanarak Ankara Radyosu’na ses sanatçısı olarak girdi. O yıllarda bir konser nedeniyle Ankara’da bulunan Orkestra Şefi Hermann Scherhen’in ses kalitesi nedeniyle kendisine mutlaka opera sanatçısı olması gerektiği yönündeki uyarı ve tekliflerini, teşekkür ederek geri çevirdi.

Türkiye Radyo Kurumu bünyesinde; Türk Halk Müziği’nin bağımsız bir dal olarak ayrılmasından sonra, bu ihtisas dalını seçen ilk sanatçı oldu. 1949 yılında Yurttan Sesler Korosu şef yardımcılığına atandı. 1950 yılında repetitörlük ve 1953 yılında da sanatçı-öğretmenlik derecelerine yükseldi. 1957 yılında Ankara Radyosu’nda Kadınlar Korosu’nu kurup yöneten sanatçı, 1959 yılında İstanbul Radyosu’na naklen geldi. Burada da, solistliğin yanı sıra Yurttan Sesler Kadınlar Korosu’nu kurup yönetti ve ayrıca Türk Müziği Şube Müdür Yardımcılığı görevini üstlendi. 1972 yılında tekrar Ankara Radyosu’na dönerek solistlik ve şeflik görevlerini burada sürdürdü.

İstanbul’da kurulmakta olan Türk Musikîsi Devlet Konservatuarı’nın kuruluş çalışmalarına katılmak amacıyla 1976 yılında TRT’den ayrılarak Konservatuar’a “Kurucu Yönetim Kurulu Üyesi ve Öğretim Görevlisi” olarak atandı. İTÜ Türk Musikîsi Devlet Konservatuarı’nın lisans ve yüksek lisans programlarında “Sanatçı Öğretim Görevlisi” ve “Danışma Birimi Üyesi” olarak uzun yıllar görev yaptı. İTÜ Türk Musikîsi Devlet Konservatuarı’ndaki görevini 1998 yılında noktalayan Neriman Altındağ Tüfekçi; aynı yıl T.C. Kültür Bakanlığı tarafından “Devlet Sanatçısı” unvanına layık görüldü.

Muzaffer Sarısözen ile 1951’den 1956’ya kadar süren evliliğinden oğlu Memil Sarısözen (1952) ve Nida Tüfekçi ile 1958’den 1993’te ölümüne kadar süren evliliğinden de kızı Gamze Tüfekçi [Yazıcı] (1958) dünyaya geldi.

Sanat yaşamı boyunca çeşitli görevler üstlenmiş olan Neriman Altındağ Tüfekçi, repertuarında yer alan tüm yörelere ait türkü ve özellikle uzun havaları aslına ve yöre üslubuna uygun yorumuyla solist olarak büyük başarı ve ün kazanmıştır. Zamanın akademik eğitim veren tek kuruluşu olan Ankara Radyosu’nda oluşturulan büyük jürilerce yapılan sınavları üstün başarı ile kazanarak; ilk kadın solist, ilk kadın öğretmen, ilk kadın şef ve bugüne kadar Halk Müziği dalında verilen ilk ve tek kadın sanatçı-öğretmen unvanlarına layık görülmüştür. İstanbul Nişantaşı’nda doğup büyüdüğü ve ablası Perihan Altındağ Sözeri’nin Türk Sanat Müziği dalını seçmiş olmasına rağmen, O Türk Halk Müziği’ne çok küçük yaşlarda hayran olmuş ve bir İstanbullu için çok zor olan yöresel tavırları, hançere özelliği ve sesinin genişliği yanı sıra çok titiz çalışması ile başarmış ve bu özellikleri onun gerek uzun havalar gerekse kırık havalar konusunda en geniş repertuara sahip Halk Müziği sanatçısı olmasını sağlamıştır. Yüzden fazla derlemesi bulunan Neriman Altındağ Tüfekçi’nin Nida Tüfekçi ile birlikte yazdığı “Memleket Türküleri” adlı bir de kitabı vardır. Gerek şef ve gerek solist olarak çeşitli radyo ve televizyon konserlerinin yanı sıra, Japon Kültür Bakanlığı’nın özel davetlisi olarak Tokyo ve İşikava’da açıklamalı konserler vermiştir. İstanbul Festivali gibi birçok müzik etkinliğine de şef ve solist olarak katılan, ulusal ve uluslararası kongre, rostrum ve sempozyumlarda çeşitli bildiriler sunan Neriman Altındağ Tüfekçi, Halk Müziği ile ilgili çeşitli konularda konferanslar vermiştir. Bugün Halk Müziği’nin ön sıralarında yer alan sanatçıların çoğu O’nun öğrencileridir. Neriman Altındağ Tüfekçi’nin bölgesel özelliklere olan yatkınlığı, her yöreye aynı derecede eğilmesi ve tüm türküleri aslından dinleyerek çalışması O’nu kendi döneminin, Halk Müziği alanında en geniş repertuarına sahip sanatçısı konumuna getirmiştir. Doğu, Güney Doğu ve Kerkük Bölgelerinin en zor uzun havalarını en güzel, en doğru ve otantik icra eden; ekol olmuş bir sanatçıdır.

Tanınmış Halkbilimci Halil Bedii Yönetken “Derleme Notları” adlı kitabında Neriman Hanım için: “Halk türkülerimizin ideal üslubunun çok değerli temsilcisi” diye yazmıştır.

Türk Edebiyatının büyük ustalarından Yaşar Kemal de kendisi için Ahmet Karaman’ın “İşte Biz” adlı kitabında şu sözlere yer verir: “Bizim Müziğin en ustalarından biridir Neriman Tüfekçi”.

Türkü âşığı şair–ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu da bir söyleşisinde: “Neriman’dan başka kimseyi dinlemem, hele Kışlalar Doldu Bugün çalacaksanız sakın başkasından çalmayın, dinlemem” diyerek sanatçıya olan hayranlığını dile getirmiştir.