TÜRK TAYYARE CEMİYETİ / TÜRK HAVA KURUMU

TARİHÇE: Cumhuriyetin ilanından 16 ay sonra 16 Şubat 1925'de Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün emirleriyle "Türk Tayyare Cemiyeti" adıyla kuruldu.
Cemiyetin kuruluş amacı; Türkiye'de havacılığın askeri, ekonomik, sosyal ve siyasal önemini anlatmak; askeri, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak; bütün bunlar için gerekli araç ve gereci hazırlamak; personeli yetiştirmek ve UÇAN BİR TÜRK GENÇLİĞİ yaratmaktır. Cemiyet, 23 Nisan 1926'da Türk Havacılığının gereksinimi olan teknik personelin eğitilmesi amacıyla "Tayyare Makinist Mektebi"ni hizmete açtı. Aynı yıl Alman Junkers Tayyare Fabrikası işbirliği ile "Kayseri Uçak Fabrikası"nı kurdu. Alman Junkers lisansıyla A-19 ve A-20 uçaklarını üretti ve bu uçakların bakım ve onarımlarını yaptı. Fabrika, 1929 yılında Milli Savunma Bakanlığı'na devredildi. Türk Tayyare Cemiyeti, uzun süren bir Kurtulus Savaşından yeni çıkmış, yorgun ve yoksul bir halkın, Türk Halkının inanılmaz büyüklükteki maddi-manevi desteğiyle can bulmuştur. Bu destekle ilk 10 yıl içinde 351 uçak satın alarak Türk Silahlı Kuvvetlerine bağışladı. Cemiyet, 1929 yılında, havacılık faaliyetlerinin dünya çapında gelişmesini sağlayan ve sportif havacılık konusunda uluslararası boyutta en üst düzeyde organ olan Uluslararası Havacılık Federasyonuna (FAI) üye oldu. Kurum o günden beri ülkemizi, hava sporları konusunda, yurt içinde ve yurt dışında başarıyla temsil etmektedir. 1931 yılında, Pilot Vecihi Bey kendi atölyesinde ürettiği uçakla Ankara'dan havalanarak küçük bir Türkiye turu yapmayı başardı. 1932 yılında Cemiyetin yurt dışında eğittiği mühendislerden Selahattin Reşit Bey ve ekibi motor ve pervanesi dışında tüm parçaları Türk malı olan ilk ulusal tipteki uçağımızın (MMV-1) prototipini üretti. Bu üretim bütün yurtta çok büyük heyacan yarattı. 1935'de alınan kongre kararıyla Cemiyetin ismi "Türk Hava Kurumu" (THK) olarak değiştirildi. "İSTİKBAL GÖKLERDEDİR ! " Bu, o yılların coşkusu içinde söylenen sadece bir çift güzel söz değil, aynı zamanda T.C.'nin önüne konulan bir hedef oldu. Bu amaçla 3 Mayıs 1935'de Türkkuşu kuruldu.THK, aralarında dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen'in de bulunduğu, birçok havacı yetiştirdi.

Pespeşe açılan paraşüt, planör, motorlu uçuş ve model uçak okulları, 10 Temmuz 1936'da hizmete giren İnönü Planör Kampı, 1937'de açılan Etimesgut Motorlu Uçuş Kampı ve aynı yıl yapılan Ankara ve İzmir Paraşüt kuleleri, çok sayıda havacıyı bir araya getirdi.Türkkuşu öğretmenlerinden pilot Emrullah Ali Yıldız, 12 Haziran 1938 günü 14 saat 20 dakika süren bir planör uçuşuyla dünya rekorunu kırdı. Öğrencisi Ziya Aydoğan, THK İnönü Eğitim Merkezi'nden Kayseri'ye kadar, 466 km.lik bir mesafeyi planörle uçtu. THK'nin planör eğitimleri için gerekli olan planörler, Kurum'un Akköprü Atölyesi'nden sağlanıyordu. Bu atölyede 1940 yılına kadar yüzlerce planör üretimi, motor ve planör onarımları yapıldı. 1940 yılı sonlarında ise Akköprü'de sınırlı bir kadroyla çalışan atölye fabrika haline getirildi ve burada İngiliz Miles Magister eğitim uçaklarının seri montajına başlandı.1939-1941 yılları arasında II. Dünya Savaşı öncesinde Genelkurmay Başkanlığı'nın da isteğiyle Etimesgut Uçak Fabrikası kuruldu. 1944 yılında üretime Etimesgut Uçak Fabrikası'nda, Magister uçaklarının yanısıra, THK-1, 3, 4, 7, 9, 13 planörleri ile THK-2, 5 ve 10 tiplerinde eğitim, sağlık ve nakliye uçakları üretildi.

Türkiye’deki ilk motor fabrikası THK tarafından Gazi Orman Çiftliği'nde kuruldu. Bu fabrikanın çalışmaları 1951 yılına kadar sürdü ve dönemin getirdiği koşullar nedeniyle aynı yıl Makina ve Kimya Endüstrisi'ne devredildi. Bu fabrika 1952'de tamamen kapatıldı, halen Türk Traktör Fabrikası olarak işletilmekte ve traktör üretimiyle ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. THK'nin yetiştirdiği havacı gençler, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sırasında gerçekleşen Hava İndirme Harekatı’na paraşütçü olarak katıldı. Harekat sırasında kurumun uçak ve pilotlarına da önemli görevler verildi. Özellikle 1980'li yıllardan sonra THK, sportif havacılık konusunda, 1990 yılından sonra da uluslararası ilişkilerinde büyük gelişmeler kaydetti. FAI Genel Kurul ve Komisyon toplantılarında etkili bir politika izlenerek THK ve Türkiye ön plana çıkarıldı. Mevcut olan planör, paraşüt, uçuş okulu ve model uçak okuluna ilave olarak 1996 yılında bünyesinde balon, yelkenkanat ve yamaç paraşütünün bulunduğu Çok Hafif Hava Araçları Okulu kuruldu.1995'te Dünya Paraşüt Şampiyonası, 1996'da 1. Dünya Hava Oyunları Test Yarışmaları, 1997'de 1 nci Dünya Hava Oyunları Türk Hava Kurumu’nun ev sahipliğinde gerçekleşti. Haziran 2000'de 6 dalda 1. Türkiye Hava Oyunları, Temmuz 2002'de ise 2. Türkiye Hava Oyunları, Haziran 2004'te 3. Türkiye Hava Oyunları gerçekleştirildi.

19 Mayıs 2002 tarihinde Ankara’da THK Müzesi açıldı.

THK Başkanları

* Cevat Abbas Gürer -(1925)
* Ahmet Fuat Bulca (1925-1939)
* Şükrü Koçak (1939-1947)
* Seyfi Düzgören (1947-1949)
* Şükrü Sökmensüer (1949-1950)
* Mustafa Zeren (1950-1961)
* Adnan Özsoy(1961-1962)
* Nuri Aslantaş (1962-1967)
* Cemal Engin (1967-1969)
* Lemi Tüzün (1969-1970)
* Kani Madasoğlu (1970-1975)
* Mehmet Bilir (1975)
* Şefik Aktuğlu (1975-1977)
* Abdullah Orakçılar (1979-1981)
* Yılmaz Oral (1981-1985)
* Baki Aydın (1985-1986)
* Attila Taçoy (1990-1999)
* İbrahim Büyükyumukoğlu (1999-2000)
* Erdoğan Karakuş (2000-2002)
* Rasim Arslan (2002-2004)
* Yusuf Güngör (2004-?)

TURKISH AERONAUTICAL ASSOCIATION

HISTORY:

Turkish Aeronautical Association (Turkish: Türk Hava Kurumu - THK) is a non-profit organization with an aim of increasing public awareness and participation in aviation related activities and the national body governing air sports in Turkey. The association was founded with the name Türk Tayyare Cemiyeti (Turkish Aeroplane Society) by the directive of Mustafa Kemal Atatürk on February 16, 1925. During the 1940s it operated a factory in Ankara producing aircraft of its own design as well as under licence from British manufacturer Miles.^[1] This manufacturing facilities were purchased in 1952 by MKEK,^[2] which produced the THK-15 design in quantity under the designation MKEK-4. THK is a member of Fédération Aéronautique Internationale (FAI) since 1929, and has been an active participant in international air sports events and championships, including the organization of the 1^st World Air Games hosted by THK in 1997.