Lilypond

 

Frescobaldi

Nota Arşivleri

Osmanlı - Türk Mûsikî

Osmanlı - Türk Mûsiki Biçimleri

 

 

 

T e v ş i h

 

 

 

 

 

 

 

 

Çargah Tevşih ( Kudümun Rahmeti ) (Aziz Mahmud Hüdai )

 

 

 

 

 

 

Sözlükte “süslemek, düzenlemek” anlamındaki tevşîh, Türk dinî mûsikisinde mevlid ve mi‘râciyye gibi büyük formda ve uzun eserlerin bölümleri arasında okunmak üzere bestelenmiş, güfteleri Hz. Peygamber’i konu alan ilâhilere verilen addır. Bölümleri süsleyerek renklendirdiği için bu adla anılmış olmalıdır.

Tevşîhler bazı eski kayıtlarda “tevşîh ilâhi, mevlid tevşîhi” gibi ifadelerle anılmaktadır.

Güfte bakımından na‘tlarla aynı nitelikleri taşıyan tevşîhler, çoğunlukla serbest şekilde (irticâlî) icra edilen na‘tlardan besteli olmaları ve koro halinde okunmaları gibi özellikleriyle ayrılır.

Sözleri daha çok Türkçe’dir, ancak Arapça ve Farsça yazılmış tevşîhler de vardır. Güfteleri genellikle iki, üç, beş, altı mısradan ibaret bir kıta olan tevşîhler ekseriyetle devr-i kebîr, çenber, evsat, zencîr gibi büyük usullerle bestelenmişdir.

Tevşîh okuyanlara “tevşîhhân” denir.