(Bu yazı CNBC-e dergisinin Temmuz-Ağustos Yaz 2013 sayısında yayımlanmıştır.)

The Usual Suspects

Senaryosunu Christopher McQuarrie'nin yazıp Bryan Singer'in yönettiği The Usual Suspects / Olağan Şüpheliler (1995) neo-noir (yeni kara) türüne örnek gösterilen bir filmdir. Stephen Baldwin, Gabriel Byrne, Benicio del Toro, Chazz Palminteri, Kevin Pollak, Pete Postlethwaite ve Kevin Spacey’den oluşan pırıltılı oyuncu kadrosu ile film, başlangıçta karmaşık bir olay örgüsüne sahip gibi görünse de öykü anlatımı ve geri dönüş teknikleriyle seyirciyi kıskıvrak yakalamayı başarıyor.

San Pedro’da bir geminin güvertesinde ‘Keyser (Kayzer) Söze’ olarak tanınan bir adam ile Keaton adlı yaralı biri arasında kısa bir diyalog yaşanır. Keyser, Keaton'ı vurur ve gemi yanar. FBI ajanı Jack Baer ve gümrük ajanı Dave Kujan, gemide neler olduğunu araştırmak üzere San Pedro'ya gelirler. Sağ kalan iki kişiden biri, Roger ‘Verbal’ Kint ve diğeri hastanelik olmuş bir Macar suçludur. Macar, neredeyse efsanevi bir üne sahip olan Türk mafya lideri Keyser Söze'nin de limanda olduğunu ve onun birçok kişiyi öldürdüğünü iddia eder. ‘Verbal’ Kint ise dokunulmazlık karşılığında olay hakkında uzun bir ifade vermek ister. Verbal, bölge savcısında ifade verdikten sonra çavuş Jeffrey Rabin'in odasına götürülür. Bütün hikâyeyi 6 hafta öncesinden başlayarak anlatması istenir.

Kamera açıları ve ışık-gölge kullanımındaki farklılıklarla dikkat çeken bu film ile McQuarrie, En İyi Özgün Senaryo ve Kevin Spacey, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dallarında Oscar kazandılar. Senaryonun özgünlüğü ve olayların örülüşündeki başarının yanısıra asıl övgüyü hakeden, Kevin Spacey’nin göz kamaştırıcı oyunculuğudur. Tadını çıkarabilmek için iki, üç kez seyredilmesi gereken filmlerden biridir. Hayal gücünün sınırlarını zorlayan bu mükemmel filmi en iyi özetleyen sözler, ünlü şair Charles Baudelaire’in dizelerinden esinlerek yazılan finaldeki şu replik olsa gerek: “Şeytanın en büyük hilesi, tüm dünyayı aslında var olmadığına inandırmak olmuş.”

Suha Çalkıvik